Tế Bào Niêm Mạc Miệng Là Gì, Cách Thu Mẫu Sinh Phẩm Tại Nhà

Tế bào niêm mạc miệng là một loại tế bào biểu bì bao phủ trong khoang miệng. Niêm mạc miệng được cấu tạo từ 3 lớp, có chức năng rất quan trọng trong khoang miệng. Tế bào niêm mạc được tin dùng để xét nghiệm ADN huyết thống. Mời bạn tham khảo hướng dẫn cách thu mẫu.

Tế bào niêm mạc miệng là gì?

Tế bào niêm mạc miệng là lớp tế bào biểu bì bao phủ bên trong khoang miệng. Tế bào niêm mạc miệng còn được gọi là tế bào niêm mạc má, hoặc màng nhầy.

Lớp tế bào niêm mạc miệng này rất dễ bong ra khi có lực tác động dù rất nhẹ. Ngay trong điều kiện bình thường như nhai hay nuốt thức ăn, các tế bào này cũng có thể dễ dàng bong ra. Khi các tế bào niêm mạc miệng bong ra, bạn cũng sẽ không có cảm giác gì khác lạ bởi vì nó không gây đau đớn. Sau khi bong, các tế bào này sẽ trộn lẫn trong nước bọt.

Đa số các tế bào trong cơ thể đều chứa ADN và tế bào niêm mạc miệng cũng không ngoại lệ. Không những vậy, tế bào niêm mạc miệng còn có những ưu điểm vượt trội so với các loại tế bào khác vì những đặc điểm như dễ lấy, an toàn khi thu mẫu, phù hợp với nhiều đối tượng. Do vậy mà xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng luôn được ưu tiên sử dụng trên toàn thế giới.

Cấu trúc của niêm mạc miệng

Niêm mạc miệng bao gồm ba lớp cơ bản là biểu mô vảy phân tầng, màng đáy và lớp đệm. Ngoài ra, trong một số trường hợp còn có cả lớp dưới niêm mạc.

Lớp biểu mô

Biểu mô gồm 2 loại là biểu mô không sừng hóa và biểu mô sừng hóa.

Biểu mô không sừng hóa bao quanh vòm miệng mềm, môi trong, má trong, sàn miệng và bề bụng của lưỡi. Biểu mô không sừng hóa không có lớp bề ngoài biểu hiện cho sự sừng hóa, Loại biểu mô này có thể biến đổi thành loại sừng hóa dễ dàng khi cần phản ứng nhanh với chấn thương do ma sát hoặc các loại hóa chất độc hại.

Biểu mô vảy sừng hóa lại có ở vòm miệng cứng, nướu và khu vực vòm lưng của lưỡi. Trong niêm mạc miệng bị sừng hóa thì biểu mô bao gồm 4 lớp:

• Stratum basale (lớp nền)
• Stratum spinosum (lớp gai)
• Stratum granulosum (lớp hạt)
• Lớp sừng (lớp sừng hóa)

Lớp màng đáy

Lớp màng đáy hay còn được gọi với một cái tên khác là lớp nền. Lớp màng đáy nằm ở mặt phân cách giữa biểu mô miệng và lớp đệm, cũng tương tự như biểu bì và hạ bì.

Lớp đệm

Lớp đệm là một lớp mô liên kết dạng sợi, bao gồm mạng lưới các sợi collagen và elastin loại I và loại III ở một số vùng nhất định. Các nguyên bào sợi là các tế bào chính của lớp đệm, có chức năng sản xuất các sợi và các chất nền ngoại bào.

Lớp đệm gồm hai lớp là lớp nhú và lớp dày đặc.

Lớp nhú là lớp ở bề mặt của lớp đệm, bao gồm các mô liên kết với nhau lỏng lẻo trong nhú mô liên kết, mạch máu và mô thần kinh.

Ngược với lớp nhú, lớp dày đặc là lớp sâu hơn của lớp đệm, bao gồm các mô liên kết với nhau dày đặc với số lượng lớn các sợi. Giữa lớp nhú và lớp dày đặc là các mao mạch cung cấp dinh dưỡng cho tất cả các lớp của niêm mạc.

Lớp dưới niêm mạc

Không phải tất cả các tế bào niêm mạc miệng đều có lớp dưới niêm mạc. Lớp dưới niêm mạc nếu có sẽ nằm sâu trong lớp dày đặc của lớp đệm, tùy thuộc vào vị trí của niêm mạc miệng trong khoang miệng.

Lớp dưới niêm mạc thường có chứa mô liên kết lỏng lẻo và cũng có thể gồm cả mô mở hoặc tuyến nước bọt, xương hoặc cơ bên trong khoang miệng.

Trên thực tế, việc xác định ranh giới giữa lớp dưới niêm mạc và các mô bên dưới một cách rõ ràng. Thành phần cấu tạo và cấu trúc của lớp dưới niêm mạc miệng quyết định tính linh hoạt của sự gắn kết của niêm mạc miệng với các cấu trúc ở bên dưới.

Chức năng của niêm mạc miệng

Tế bào niêm mạc miệng có 3 chức năng chính:

• Chức năng bảo vệ: Một trong những chức năng chính của niêm mạc miệng là bảo vệ vật lý các mô bên dưới khỏi tác động của các lực cơ học trong quá trình ăn uống, sự tấn công của vi khuẩn và các chất độc hại trong khoang miệng. Niêm mạc sừng hóa được kết dính chặt chẽ với vòm miệng, lợi và 2 bên má trong.
• Chức năng điều tiết: Nước bọt là chất tiết chủ yếu của tế bào niêm mạc miệng. Nước bọt có chức năng bôi trơn, đệm pH và chức năng miễn dịch. Nước bọt chứa nhiều protein kháng khuẩn có chức năng bảo vệ hệ sinh thái miệng khỏi các tác nhân lây nhiễm.
• Chức năng cảm giác: Niêm mạc miệng chiếm một lượng lớn trong khoang miệng, đóng góp một phần vai trò cho việc cảm nhận cảm giác, nhiệt độ và mùi vị. Đặc biệt, niêm mạc miệng còn bao phủ mặt sau của lưỡi, cho phép lưỡi có khả năng cảm nhận vị.
• Chức năng điều chỉnh nhiệt: Mặc dù chức năng này dường như không có ở người, nhưng ở một số sinh vậy như chó dựa vào hơi thở hổn hển trong miệng để điều chỉnh nhiệt độ cơ thể.

Ngoài ra, khoang miệng còn được cho là nơi phản chiếu tình trạng sức khỏe của con người. Những thay đổi bất thường về tế bào niêm mạc miệng trong khoang miệng có thể cho biết dấu hiệu về tình trạng sức khỏe của cơ thể như bệnh tiểu đường hoặc thiếu vitamin. Ngoài ra, niêm mạc miệng cũng biểu thị việc sử dụng thuộc lá hoặc rượu bia.

Cách thu mẫu sinh phẩm niêm mạc miệng tại nhà

Mẫu tế bào niêm mạc miệng có thể sử dụng để xét nghiệm ADN. Dưới đây là các bước thu mẫu niêm mạc miệng để xét nghiệm ADN:

• Bước 1: Chuẩn bị bộ dụng cụ thu mẫu chuyên dụng. Nếu không chuẩn bị được dụng cụ thu mẫu chuyên dụng thì bạn có thể dùng 2 -3 tăm bông.
• Bước 2: Thu mẫu bằng cách cọ đầu bông vào 2 bên má trong, mỗi bên xoay mạnh khoảng 10 – 20 giây, đảm bảo đầu bông thấm đẫm nước bọt.
• Bước 3: Gói mẫu vừa thu được vào túi hoặc giấy sạch, bỏ vào phong bì, ghi tên hoặc đánh dấu phân biệt mẫu.
• Bước 4: Gửi mẫu hoặc trực tiếp mang mẫu tới trung tâm xét nghiệm càng sớm càng tốt.

Lưu ý: Nên tránh thu mẫu ngay sau khi ăn uống vì mẫu sẽ dễ bị nhiễm khuẩn. Vì thế, bạn có thể súc miệng thật sạch bằng nước lọc trước khi thu mẫu.

Ngoài ra, nếu bạn không thể thu được mẫu tế bào niêm mạc miệng hoặc bất cứ loại mẫu nào tốt hơn, bạn có thể bí mật sử dụng một số loại mẫu đặc biệt còn đọng lại lượng nhỏ ADN của người sử dụng để đem đi xét nghiệm. Với công nghệ hiện đại ngày nay, các chuyên gia hoàn toàn có thể xét nghiệm ADN mẫu thuốc lá điện tử, mẫu tóp thuốc lá, mẫu bàn chải đánh răng hoặc gạc tưa lưỡi trẻ sơ sinh,…

Việc thu mẫu tế bào niêm mạc miệng không những đơn giản và thuận tiện mà hình thức thu mẫu này hoàn toàn cho phép bạn có thể xét nghiệm ADN pháp lý tại nhà nếu người thu mẫu là các y bác sĩ tại trung tâm xét nghiệm có thẩm quyền, được cấp phép.

Trên đây là thông tin về tế bào niêm mạc miệng và hướng dẫn cách thu mẫu để mang đi xét nghiệm ADN. Nếu bạn còn bất cứ thắc mắc nào cần được giải đáp, hãy để lại ở phần bình luận bạn nhé!